Sağlık, savunma ve bilişim (S2B) sektörlerinin günümüzdeki teknolojik özellikleri ve potansiyelleri değerlendirildiğinde, bu sektörlerin değişik platformlarda bir araya gelerek bölgesel ve küresel katma değerlerin oluşturulması konusu her geçen gün önem kazanmaktadır. Ankara Kalkınma Ajansı tarafından hazırlanan “Ankara Bölge Planı 2011-2013”de ifade edildiği üzere; “Sağlık altyapısı bakımından güçlü bir durumda olan Ankara’da 46 kamu, 25 özel olmak üzere toplam 71 hastane bulunmaktadır. Türkiye’de uluslararası akreditasyona sahip toplam 42 sağlık kuruluşu vardır ve bunların %20’sine yakın kısmı Ankara’da bulunmaktadır. Sağlık teknolojileri sektöründe Türkiye’deki firmaların % 38,3’üne ev sahipliği yapan Ankara, bu alanda Türkiye’nin ikinci ili konumundadır”. Ayrıca aynı planda; “Ankara, savunma sanayinin üssü konumundadır ve Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın belirlediği Türkiye’nin önde gelen 25 savunma sanayi kuruluşundan 16’sı, ilk 10’da yer alan firmaların ise 8’i Ankara’da bulunmaktadır. Dünyanın en büyük 100 savunma sanayi şirketi listesine giren tek Türk savunma sanayi şirketi Ankara’dadır” ifadesi yer almaktadır. Ajans, Ankara’nın güçlü olduğu bu alanlarda faaliyet gösteren, Ankara bölgesindeki firmaların ulusal ve uluslararası pazarlarda rekabet edebilecek marka oluşturması, yenilikçi ürünler için araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) çalışmalarına destek olunması, teşvik edilmesi amacıyla 23 Haziran 2011 tarihinde “Turizm Potansiyelinin Harekete Geçirilmesi Mali Destek Programı” ile Sağlık ve Sağlık Bilişim alanlarında “Yenilikçi Projeler Mali Destek Programı” için teklif çağrısı yapmıştır.
Türkiye’de mevcut 45 teknokentte faaliyet gösteren firmaların yaklaşık %2’si sağlık ve sağlık bilişim sektöründe faaliyet göstermekte iken Hacettepe Teknokent’te faaliyet gösteren firmaların yaklaşık %35’i sağlık ve sağlık bilişim alanında faaliyet göstermektedir. Hacettepe Teknokent, Türkiye’deki teknokentler içinde sağlık ve sağlık bilişim sektöründeki firmaların en yüksek oranda faaliyet gösterdiği bir teknokenttir.
Bu tespitler çerçevesinde Hacettepe Üniversitesi Teknokenti Yönetici Anonim Şirketi (Hacettepe Teknokent AŞ), Ankara bölgesinde sağlık, sağlık bilişim ve savunma sektörleri arasındaki işbirliğinin temellerini oluşturmak ve uzun vadede gerçekleştirilecek ortak çalışma ve proje konularını belirlemek amacıyla “Ankara Bölgesi Sağlık, Sağlık Bilişim ve Savunma Sektörleri Arası Bilgi Paylaşım ve İşbirliği Platformu Geliştirme Projesi” teklifini toplam 19 proje ortağı ve iştirakçisinin katılımıyla hazırlamıştır. Sağlık teknolojileri ve sağlık bilişim teknolojileri alanlarında çalışan şirketler, üniversiteler ve araştırma kuruluşları ile savunma sanayi şirketleri projenin hedef gruplarıdır. 2012 yılı içinde Ankara genelinde sağlık ve savunma sektörlerinden ilgili kurum ve kuruluşların katılımlarıyla gerçekleştirilecek olan proje, farklı üç sektörü bir araya getiren sektörler arası işbirliği geliştirme platformu olması açısından Türkiye’de planlanan ve gerçekleştirilmekte olan ilk projedir.
Hacettepe Üniversitesi Teknokent Yönetici Anonim Şirketi, 776.287 TL’lik toplam bütçeli “Ankara Bölgesi Sağlık, Sağlık Bilişim ve Savunma Sektörleri Arası Bilgi Paylaşım ve İşbirliği Platformu Geliştirme (bundan sonra kısaca “S2B-Platformu” adıyla anılacak olan) Projesi” ile 16 Eylül 2011 tarihinde toplam proje bedelinin yaklaşık %50’sinin hibe olarak desteklenmesi için Ankara Kalkınma Ajansı’na başvurmuştur. Ankara Kalkınma Ajansı’nın,
1) “Turizm Potansiyelinin Harekete Geçirilmesi Mali Destek Programı”na 92 adet,
2) Sağlık ve Sağlık Bilişim’inde “Yenilikçi Projeler Mali Destek Programı”na 159 adet olmak üzere toplam 251 adet proje başvurusu yapılmıştır. Ankara Kalkınma Ajansı’nın yaptığı değerlendirmeler sonucunda;
1a) “Turizm Potansiyelinin Harekete Geçirilmesi Mali Destek Programı”na başvuran projelerden 92 adet projenin 45 adedi,
2a) Sağlık ve Sağlık Bilişim alanlarında “Yenilikçi Projeler Mali Destek Programı”na başvuran 159 adet projenin 76 adedi olmak üzere toplam 121 adet proje desteklenmeye değer bulunmuştur. Başvurulan projelerin yaklaşık %50’si desteklenmiştir. Buna göre Ankara Kalkınma Ajansı tarafından yapılan değerlendirme sonucunda TR51/11/YEN/0172 no’lu “S2B Platformu” projesinin revize edilmiş toplam bütçesi, 703.586 TL’nin yaklaşık %45’ini hibe olarak desteklemeye karar vermesi üzerine Ankara Kalkınma Ajansı ile 20 Aralık 2011 tarihinde TR51/11/YEN/0172 no’lu S2B Platform projesine ilişkin Destek Sözleşmesi imzalanmıştır.
Projenin ortakları
S2B Platformu Projesinin toplam bedeli, 703.586 TL. olup bunun 321.328 TL’si Ankara Kalkınma Ajansı ve 303.246 TL’si proje başvuru sahibi Hacettepe Üniversitesi Teknokent AŞ tarafından sağlanmaktadır. Proje bedelinin geri kalan yaklaşık %11’ine karşılık gelen 79.012 TL’sinin proje ortakları,
1) TÜMDEF – Tıbbi Cihaz Üretici, İthalatçı ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu,
2) SEİS – Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası,
3) ANEL – Ar-Ge Araştırma Geliştirme Danışmanlık Sanayi ve Ticaret A.Ş.,
4) ANKAREF Bilişim Teknolojileri Limited Şirketi,
5) BMT Calsis Sağlık Teknolojileri Anonim Şirketi,
6) HEMOSOFT Eğitim ve Bilişim Hizmetleri Anonim Şirketi,
7) Eczacıbaşı-Monrol Nükleer Ürünler Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,
8) METDEM Sağlık Gereçleri Limited Şirketi,
9) KONAK Tıp Çevre ve Madencilik Limited Şirketi,
10) ORTOPRO Tıbbi Aletler Sanayi Ve Tic. Anonim Şirketi,
11) TENDE Elektronik Yazılım Mühendislik İletişim Makine San. Ticaret Anonim Şirketi,
12) Ertunç Özcan Tıbbi Cihazlar İthalat Temsilcilik Şirketi tarafından karşılanmaktadır.
Projeyi ortak olarak destekleyen üniversiteler ve diğer kurumlar,
13) Hacettepe Üniversitesi,
14) Yıldırım Beyazıt Üniversitesi,
15) Ankara İl Sağlık Müdürlüğü,
16) TTGV – Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı’dır.
Projeye iştirakçi olarak katılan kurum ve kuruluşlar ise,
17) SSM – Savunma Sanayi Müsteşarlığı,
18) SASAD – Savunma Sanayicileri Derneği,
19) Ortadoğu Teknik Üniversitesi Teknokent Yönetici Anonim Şirketi’dir.
Projenin amaçları
1) Ankara’da yerleşik savunma sanayi şirketlerinde, araştırma-geliştirme (Ar-Ge), teknoloji, mühendislik ve yenilik alanlarındaki mevcut bilgi birikiminin bölgede sağlık teknolojileri ve sağlık bilişim teknolojileri alanlarında çalışan şirketlere yaygınlaştırılması; benzer şekilde sağlık ve sağlık bilişim sektöründe faaliyet gösteren firmalarda geliştirilen yenilikçi teknolojilerin savunma sanayi şirketleriyle paylaşılmasına aracılık edilmesi; iki sektör arasında işbirliğinin geliştirilmesi yoluyla bu şirketlerin bölgesel, ulusal ve uluslararası ölçekte rekabet gücünü artırmaya ve sürdürülebilir gelişmelerini hızlandırmaya katkıda bulunması.
2) Ankara bölgesinde sağlık teknolojileri ve sağlık bilişim teknolojileri alanlarında çalışan şirketler ile savunma sanayisi şirketleri, ilgili üniversiteler ve araştırma kurumları arasında bilgi paylaşımı ve işbirliği platformunun oluşturulması.
3) Savunma sanayisindeki Ar-Ge, teknoloji ve yeni ürün geliştirme, mühendislik, üretim, ürün desteği ve yönetim süreçleri ile pazarlama ve organizasyon alanlarındaki bilgi ve tecrübelerin, sağlık teknolojileri ve sağlık bilişim teknolojileri alanlarında çalışan şirketlere aktarılması yoluyla bu alanda yeni ürün, yöntem ve teknolojilerin gelişiminin sağlanması.
4) Savunma sanayisi kurum ve kuruluşlarının, orta ve uzun vadeli yatırım ve işbirliği kararlarına destek olması amacıyla sağlık teknolojileri ve sağlık bilişim teknolojileri alanlarında çalışan kurum ve kuruluşlardaki bilgi, teknolojik yetenek, altyapı, ürün ve potansiyel ürün geliştirme projeleri konusunda bilgilendirilmeleri; bu şekilde savunma sanayi şirketlerinin sahip olduğu marka gücünün sağlık sektöründe de kullanımı ile bölgenin sağlık alanında marka olma potansiyelinin arttırılması.
5) Bu platform aracılığıyla yapılacak çalışmalarla sağlık ve savunma alanlarında çift amaçlı kullanılabilecek (dual-use) teknolojilerle (optik/elektrooptik görüntüleme, akustik/elektromanyetik/optik sensörler, robotik, mekatronik, mems/nems, mikrodalga, ileri malzemeler ve imalat, bilgi ve iletişim, simülasyon vb.) mühendislik özel uzmanlık alanlarında (güvenilirlik, emniyet, EMC vb.) gerçekleştirilebilecek ortak çalışmaların, potansiyel ortak proje alanlarının belirlenmesi.
Düzenlenecek faaliyetler
Bu projeyi gerçekleştirmek için proje ortakları ve iştirakçilerle birlikte aşağıdaki faaliyetler düzenlenecektir.
1. Bilgi destekli platform kurulum faaliyetleri
1.1. Teknoloji transfer ofisinin kurulması
1.2. Proje açılış toplantısı
1.3. İnternet sayfası oluşumu ve tanıtım dokümanları
1.4. Yurt dışı örneklerin incelenmesi
1.5. Teknoloji dalları (technology taxonomy) listesi oluşturulması
2. Sağlık sektörü teknolojik ihtiyaç analizleri
2.1. Sektör hakkındaki rapor ve araştırmaların incelenmesi
2.2. Anket formu geliştirilmesi
2.3. Firma ziyaretleri ile bilgi toplama
2.4. Kamu ve üniversite kaynaklarının gözden geçirilmesi
3. Sektörler arası işbirliği faaliyetleri
3.1.İşbirliği Alanları Değerlendirme Çalıştayı ve proje pazarı
3.2. Sözleşme ve fikri mülkiyet hizmetleri
3.3. Firma temasları
3.4. Fuar katılımları
4. Bilgi geliştirme
4.1. Savunma sanayi firmalarının sahip olduğu teknolojilerin kullanılacağı medikal ürün alanlarının belirlenmesi ve eşleştirme faaliyetleri
4.2. Sağlık sektöründeki firmalara yönelik eğitim faaliyetleri
5. Proje yönetimi faaliyetleri
5.1. İzleme ve düzeltme faaliyetleri
5.2. Proje kapanışı ve raporlama
Projeden beklenen sonuçlar
Toplam 12 ayda tamamlanacak bu projeden beklenen sonuçlar şunlardır:
1) Sektörler arası bilgi paylaşım ve işbirliği platformunun ve internet portalının oluşturulması
2) Sektörler arası bilgi ve teknoloji transferi yapacak Teknoloji Transfer Ofisinin kurulması ve faaliyete başlaması
3) Sağlık sektöründe Ar-Ge kabiliyetleri yüksek yeni üreticilerin yer almasını sağlayacak ortam oluşumuna destek olunması
4) Sağlık ve savunma sektörlerinde firmaların kullanımı için lisans, işbirliği, gizlilik sözleşmeleri şablonları, teknoloji dalları listesi dokümanı, yeni ürün ve teknoloji gelişimine yönelik veri setleri, eğitim dokümanları hazırlayarak eğitim etkinlikleri ve proje pazarı düzenleyerek, aynı veya farklı sektörlerden firmaların işbirliği yaparak ve ortak projeler oluşturarak rekabetçi yeni ürünlerin ortaya çıkmasını sağlayacak altyapı ve organizasyonların kurulması
5) Bölgenin sağlık sektöründeki üretim kapasitesinin savunma sanayisinden aktarılacak Ar-Ge ve imalat kapasitesi ile arttırılması,
6) İşbirliği Alanları Değerlendirme Çalıştayı ile orta ve uzun vadeli ortak çalışma ve proje alanlarının belirlenmesi ve rapor haline getirilmesi
7) Uzun vadeli izleme amaçlı performans göstergelerinin belirlenmesi
21 Şubat 2012 tarihinde Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat Tosun ve Savunma Sanayi Müsteşarı Murad Bayar’ın açılış konuşmalarıyla başlayan, Proje Koordinatörü İlyas Yılmazyıldız tarafından proje sunuşunun yapıldığı “Proje Açılış Toplantısı”na proje ortakları ve iştirakçileri, savunma ve sağlık sektörlerinde faaliyet gösteren 200 civarında firma ve sivil toplum kuruluşunun üst düzey yöneticileri ve karar vericileri katılarak projeye desteklerini ve aktif olarak katılacaklarını bildirmiştir. Proje; sağlık, sağlık bilişim ve savunma sektörlerindeki firmaların ziyaretleri, bu ziyaretler sırasında yapılan anketlerle teknolojik yetkinlik ve ihtiyaçlarının tespiti ve teknoloji dalları raporunun hazırlanması çalışmalarıyla aralıksız devam etmektedir. Bu çalışmaların 2012 yılının Mayıs ayında tamamlanarak Haziran ayında sağlık, sağlık bilişim ve savunma sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların ortak işbirliği alanlarının tespit edileceği bir çalıştay düzenlenecektir. Çalıştayı takiben firmalara yönelik eğitim programları düzenlenecek ve Eylül-Ekim aylarında firmalar arasında rekabetçi yeni ürün ve üretim yöntemlerinin geliştirilmesine yönelik ortak projeler oluşturulmak ve işbirliği sözleşmeleri imzalamak üzere Ar-Ge ve proje pazarı düzenlenecektir. Kasım ayında yapılacak proje kapanış toplantısı ve Aralık ayında proje sonuç raporu hazırlanarak proje tamamlanmış olacaktır.
Bu proje ile kurulan S2B Platformu, sürdürebilir bir platform olarak tasarlanmıştır. S2B Platformu, 12 aylık planlanan proje süresinin tamamlanmasını takiben Hacettepe Teknokent AŞ bünyesinde, proje ortakları ve iştirakçileriyle ortaklaşa yönetilerek sağlık, sağlık bilişim ve savunma sektörü firmaları arasında yenilikçi ortak projeler hazırlanmasına, teknoloji transferlerine, ihtiyaç duyulan alanlarda eğitimler düzenlemeye ve internet portalını işletmeye devam ederek faaliyetlerini sürdürecektir.
Haziran-Temmuz-Ağustos 2011-2012 tarihli Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 23. sayı, s: 46-47’den alıntılanmıştır.
