İstanbul Sağlık Müdürlüğü tüm dünyada yanlış, etkisiz ve yüksek maliyetli ilaç kullanımının halk sağlığını tehdit eden bir konu haline gelmesinden hareketle 19 Kasım 2014 Çarşamba günü ‘Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Farkındalık’ konulu bir sempozyum düzenledi. Grand Cevahir Hotel’de düzenlenen sempozyuma Müsteşar Yardımcısı Prof. Dr. İrfan Şencan ve İstanbul Sağlık Müdürü Prof. Dr. Selami Albayrak’ın yanı sıra çok sayıda sağlık çalışanı ve vatandaş katıldı.

İstanbul

Prof. Dr. İrfan Şencan yaptığı konuşmada,1985 yılında Nairobi’de yapılan Dünya Sağlık Örgütü toplantısının ‘Akılcı İlaç’ çalışmaları için başlangıç kabul edildiğini söyledi. Kişinin klinik bulguları ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun sürede, uygun dozda ve en düşük maliyette temininin ‘Akılcı İlaç Kullanımı’ olgusunu özetlediğini söyleyen Şencan, yanlış ilaç kullanımı sonucu ortaya çıkan antibiyotik direnci konusunun halk sağlığını tehdit eden en önemli sorun olduğunun altını çizdi. Akılcı olmayan ilaç kullanımı ile ilgili olarak “Tüm paydaşlar elini taşın altına koymalıdır” diyen Şencan, Sağlık Bakanlığı tarafından bu kapsamda  ‘Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem Planı’ oluşturulduğunu ve de bu plan çerçevesinde antibiyotik direnci ve de akılcı olmayan ilaç kullanımı ile ilgili illerde sağlık profesyonellerine yönelik bilgilendirme toplantıları organize edildiğini söyledi.

İstanbul Sağlık Müdürü Prof. Dr. Selami Albayrak ise konuşmasında antibiyotiklerin ve diğer ilaçların kullanımı konusunda bir asimetrik gidişatın olduğunun altını çizdi. Albayrak, “Bugünlerde belki de ilaç kullanımında en fazla yanlışın yapıldığı mevsimi yaşıyoruz. Hepimiz biliyoruz ki üst solunum yolu enfeksiyonlarının doruk noktasına ulaştığı bir dönem sonbahar ayları. Bilinen gerçek ise üst solunum yolu enfeksiyonlarının erişkinlerde yüzde 90 ile 95 oranında sebebi bakteriler değildir. Ama ne yazık ki biz gene de antibiyotik kullanıyoruz” dedi. Antibiyotiklerdeki moleküllere onlarca yıl süren, laboratuvarlarda yoğun bilimsel çalışmalar yapılarak sahip olunduğuna değinen Albayrak,  yanlış kullanım sonucu etkinliğini kaybeden antibiyotiklerin bir noktadan sonra tedavi edici özelliklerinin kalmayacağını söyledi. Neredeyse son yirmi yıldır yeni bir antibiyotik molekülü ortaya çıkmadığına değinen Albayrak, “Direnç kazanmış bu mikroorganizmaları gelecek nesillere devrederken elimizdeki silahların neredeyse tamamına yakınını kaybetmiş olarak devrediyoruz” dedi. Albayrak bu konuda herkesin kafa yormasının gerekli olduğunu da sözlerine ekleyerek konuşmasına son verdi.

Antibiyotik kullanımında Avrupa’da birinciyiz!

İstanbul Sağlık Müdürlüğü’nden yapılan yazılı açıklamada antibiyotik kullanımı hakkında konusunda bilgi verildi. Yapılan açıklama şu şekilde:

“Tüm dünyada yanlış, etkisiz ve yüksek maliyetli ilaç kullanımı halk sağlığını tehdit eden bir konu haline gelmiştir. Bu etkiler arasında; hastalık ve ölüm oranlarında artış, ilaçların yan etkisinin artması ve de bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç kazanması gösterilmektedir. Bu bağlamda kişinin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun olan ilaca, uygun süre ve dozda,en uygun maliyette ve kolayca ulaşabilmeleri bilincini yaygınlaştırmak olarak tanımlanabilecek  Akılcı İlaç Kullanımı kavramı, halk sağlığı açısından önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Ülkemizde bir kişi günde 42 birim antibiyotik tüketmektedir. Bu rakam Hollanda’da 14 birim seviyesindedir. Yani bir Türk vatandaşı günde, Hollandalı bir kişiden 3 kat fazla antibiyotik tüketmektedir. Avrupa geneline bakıldığında ise Türkiye’de kişi başına 1 günde kullanılan antibiyotik birimi hesaplamasında birinci sırada yer almaktadır. İstanbul’da birinci basamakta antibiyotik reçeteleme oranı yaklaşık %34 seviyesinde olup, bu oran yazılan her üç reçeteden birisinin antibiyotik içerdiğini göstermektedir.

Akılcı İlaç Kullanımı bilincinden hareketle; kişilerin üst solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanmaları durumunda kendi kendilerine antibiyotik alıp kullanma alışkanlığını terketmeleri gerekmektedir. Antibiyotik sadece doktorun gerekli gördüğü durumlarda; doğru dozda, belirtilen aralıklarla ve belirtilen süre içinde kullanılmalıdır. Aksi takdirde yakın gelecekte antibiyotiklere karşı direnç kazanan bakteriler sebebiyle basit enfeksiyonların bile tedavi edilemeyecek duruma gelmesi gerçeği ile karşı karşıya kalınacaktır.”