Tıbbi cihazlarda yerli üretime değer verilmiyor
Makine Mühendisleri Odası (MMO)'nın düzenlediği TİSKON 2009 Ulusal Tıbbi Cihazlar İmalat Sanayi Kongresi yapıldı. Cerrahi el aletleri sektöründe dünyanın 3. büyük üretim üssü olan Samsun'da gerçekleşen kongrede, yerli firmaların sektördeki yeri ve yaşanan sorunlar masaya yatırıldı.
Türkiye pazarına hakim olan yabancı firma ve ürünlere karşı yerli markaların söz sahibi olmasının amaçlandığı TİSKON'da, Türk markalarının ve şirketlerinin geldiği noktaya dikkat çekiliyor. Kongre kapsamında, tıbbi cihaz kullanımında kalibrasyon uygulamaları, mevcut yasal mevzuat ve yapılması gerekenler, tıbbi cihaz kullanımında teknoloji yönetimi ve mühendisliğin önemi, sektöre ilişkin kamu destek ve teşvikler gibi konulara ilişkin paneller düzenlendi.
Ekonomistler, bilim adamları, sektör temsilcileri, sağlık kuruluşları, mühendisler, kamu ve özel sektör yöneticilerinin katıldığı kongrede TİKA ile yapılan işbirliği çerçevesinde Türk cumhuriyetlerinden, Avrupa İşletmeler Ağı ve Karadeniz Konsorsiyumu'nun desteği ile Avrupa Birliği üye ülkelerde faaliyet göstermekte olan KOBİ'lerin de katılacağı kongrede, yabancı firmalarla yerli üreticiler buluşturulacak.
Atatürk Kültür Merkezi'nde başlayan kongrenin açılış konuşmasını yapan MMO Samsun Şube Başkanı Kadir Gürkan, Türkiye'nin tıbbi cihaz konusunda dışa bağımlı bir ülke olduğunu hatırlattı. 2008 yılında sektörde 1.8 milyar dolar ithalat, 174 milyon dolar ihracat yapıldığına dikkat çeken Gürkan, yerli firmaların en büyük sorununun ise kamu alımları olduğunu kaydetti. Gürkan, şöyle dedi:
"Sektörün ana alıcısı konumundaki kamunun alımlarında yerli firmalar, Kamu İhale Kurumu'na takılmaktadır. Ulusal Teknik Şartname Veri Bankası'nın olmayışından dolayı markaya odaklı hazırlanmış teknik şartnameler ile yapılan alımlar, yerli ürüne yüzde 15 oranında fiyat avantajı oranının tüm ihalelerde uygulanmayışı, uygulamaların yöneticilerin inisiyatifine bırakılmış olması, sektöre yönelik yapılmakta olan inovasyon ve ar-ge çalışmaları konusunda bilim insanları ile üreticilerin bir araya gelememesi, nitelikli iş gücü ihtiyacı, sektöre yönelik ulusal plan, politika ve stratejilerinin olmayışı, teşvik uygulamaları kapsamında sektörel ve bölgesel teşvik programlarından yararlanabilmek için sektöre uygulanan 3 milyon TL'lik asgari yatırım tutarının çok yüksek olması öne çıkan başlıca sorunlardır."
Gümrük Birliği hedefleri doğrultusunda tüm sektörlerde korumacılığın asgariye indirilip yerli sanayinin eşitsiz koşullarda küresel rekabete açıldığını vurgulayan MMO Genel Sekreteri Ali Ekber Çakar, bu süreçte öz kaynaklardan çok ithal kaynakların girdi olarak kullanıldığını anlattı.
Küresel güçlerin dayattığı iş bölümü ile fason üretim ve taşeronlaşmanın egemen kılındığını, kaynak tahsisinin iç ve dış piyasalar yoluyla sağlandığı bir sanayi modeline geçildiği bildiren Çakar, "Ülkemizin bilim, teknoloji ve sanayi politikalarını belirleyen bu politikalar sonucu bugün yerli üretimde yüzde 71 oranında ithal girdi kullanılmakta, makina imalat sanayiinde iç pazar talebinin yüzde 52'si ithal makinalarla karşılanmaktadır. İthalattaki kontrolsüzlük sonucunda kırsal yöreler başta olmak üzere, birçok bölgede cihaz sıkıntısı çekilmektedir. Serbest ithalat rejimi dolayısıyla ikinci ve hatta üçüncü el tıbbi cihazlar kolaylıkla ithal edilmektedir. Bu durum, yeterli servis ve bakım hizmetlerinin bulunmayışıyla birlikte değerlendirildiğinde, cihaz hurdalığı olgusuyla yüz yüze kalmaktayız." şeklinde konuştu.
Samsun Valisi Hasan Basri Güzeloğlu ise tıbbi cihaz sektörünün TİSKON ile birlikte ulusal planlamaya ve paylaşıma dönüştürülmesi gerektiğini söyledi. Üretim temelli kalkınmanın, kamu ve özel kesimin buluşmasıyla mümkün olduğuna işaret eden Güzeloğlu, şöyle devam etti:
"Sektörümüzle ilgili kamu, özel, sivil tüm taraflarla işbirliği içerisinde olunması zarureti vardır. Tıbbi cihazlar sektörü son yıllarda üretim ve dış ticaret potansiyelini hızla artırarak gelişimini sürdürmektedir. Bu sektör, mevcut haliyle kabını aşmakta ve ihtisas tıbbi aletler sanayi bölgesiyle buluşmaya doğru gelişim göstermektedir. Bu ölçek ve önemdeki sektörün birlikteliği, dışa karşı bir ve ortak hareket ederek sinerji oluşturması amaçlı, sektör üreticilerinin temsil edileceği bir sivil toplum yapısının oluşması gerekmektedir."